İlk olarak 1980’lerde kullanılmaya başlanan ve günden güne yaygınlaşan elektronik para, ülkemizde 2013 yılında 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun (“Kanun”) ile yasal düzenlemeye tâbi tutulmuştur.
Bir elektronik ödeme yöntemi olan elektronik para; kişinin sonradan kullanmak üzere elektronik formda olan parayı satın almasıyla meydana gelir. En yaygın kullanılan elektronik ödeme yöntemlerinden olan kredi ve banka kartlarından farklı olarak, elektronik para kullanımı için kişinin bir banka hesabının olması şartı yoktur ve üçüncü kişilerin onayına ihtiyaç olmadan elektronik para transferi yapılması mümkündür.
1. ELEKTRONİK PARA: TANIMI VE UNSURLARI
Elektronik para, Kanunun 3. maddesinde: “Elektronik para, ihraç eden kuruluş tarafından kabul edilen fon karşılığı ihraç edilen, elektronik olarak saklanan, bu Kanunda tanımlanan ödeme işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılan ve elektronik para ihraç eden kuruluş dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından da ödeme aracı olarak kabul edilen parasal değerdir.” şeklinde tanımlanmıştır.
Bu tanıma göre elektronik paranın hukuki açıdan sahip olması gereken unsurları aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:
- Yetkili Elektronik Para Kuruluşu Tarafından İhraç Edilme
- Fon Karşılığı İhraç Edilme
- Elektronik Olarak Saklanma
- Ödeme Aracı Olarak Kullanılma
- İhraççı Kuruluş Dışındakilerce Tanınma
2. ELEKTRONİK PARA KURULUŞLARI
Elektronik para kuruluşu, Kanun kapsamında elektronik para ihraç etme yetkisi verilen tüzel kişi olarak tanımlanmıştır.
Bir ödeme aracı elektronik para olarak tanımlanmak isteniyorsa, bu ödeme aracı elektronik para çıkarmaya yetkili bir kuruluş tarafından çıkarılmalıdır. Bu kuruluşlar, Kanunun 18. maddesinde belirtilmiş olup bu kuruluşlar haricinde elektronik para ihracının yapılması mümkün değildir.
Kanun koyucu önemli bir işlev yerine getirecek olan bu kuruluşların belirli bir güveni sağlamaları gerektiğinden hareketle birtakım özel şartlar belirlemiştir.
Elektronik para kuruluşunun;
» Anonim şirket şeklinde kurulması,
» Sermayesinde %10 ve üzerinde paya sahip olanların ve kontrolü elinde bulunduranların 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nda banka kurucuları için aranan nitelikleri haiz olması,
» Pay senetlerinin nakit karşılığı çıkarılması ve tamamının nama yazılı olması,
» Nakden ve her türlü muvazaadan ari ödenmiş sermayesinin en az 5 milyon Türk Lirası olması,
» Kanun kapsamındaki işlemleri gerçekleştirebilecek yönetim, yeterli personel ve teknik donanıma sahip olması, şikâyet ve itirazlarla ilgili birimleri oluşturması,
» Kanun kapsamında yürütecekleri faaliyetlerin sürekliliğine ve elektronik para kullanıcılarına ilişkin fon ve bilgilerin güvenliğine ve gizliliğine dair gerekli tedbirleri alması,
» T.C. Merkez Bankası’nın denetimini engellemeyecek şeffaf ve açık bir ortaklık yapısı ve organizasyon şemasına sahip olması şarttır.
Elektronik Para Kuruluşlarının Yükümlülükleri:
- Elektronik para kuruluşları aldıkları fon kadar elektronik para ihraç etmekle ve topladıkları fonları, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nda tanımlanan bankalar nezdinde açılacak ayrı bir hesaba aktarmakla yükümlüdürler.
- Elektronik para kuruluşları, elektronik para kullanıcısı tarafından yatırılan fonları gecikmeksizin elektronik paraya çevirerek kullanıma hazır hâle getirmelidir.
- Elektronik para kuruluşu kredi verme faaliyetinde bulunamaz.
- Elektronik para kuruluşu, elektronik parayı elinde bulundurma süresine bağlı olarak elektronik para hamiline faiz veremez ve herhangi bir menfaat sağlayamaz.
- Elektronik para kuruluşlarının elektronik para ihracı karşılığında aldığı fonlar, mevduat veya katılım fonu olarak kabul edilemez.
- Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelikm.4/e uyarınca ödeme kuruluşları ile elektronik para kuruluşları yükümlü olarak sayılmıştır. Yine ödeme kuruluşları ile elektronik para kuruluşları Yönetmeliğin “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinin (f) bendinde tanımı yapılmış olan finansal kuruluş kapsamında sayılmışlardır.[1]
Ayrıca Yönetmelikte;
- Kimlik tespiti,
- Şüpheli işlem bildirimi,
- Bilgi ve belge verme, devamlı bilgi verme,
- Muhafaza ve ibraz konularında ödeme kuruluşları ile elektronik para kuruluşlarının yükümlülüklerine ilişkin detaylı düzenlemeler yer almaktadır.
3. ÖDEME KURULUŞLARI
Ödeme kuruluşu, ödeme hizmeti sağlamak ve gerçekleştirmek için Kanun kapsamında yetkilendirilmiş tüzel kişidir.
Kanun kapsamında ödeme hizmetleri alanında faaliyette bulunmak isteyen ödeme kuruluşu T.C. Merkez Bankasından izin almak kaydıyla faaliyette bulunabilir.
Ödeme kuruluşlarının taşıması gereken şartlar ile elektronik para kuruluşlarının taşıması gereken şartlar çoğunlukla benzer olup, yalnızca ödeme kuruluşlarının sahip olması gereken sermaye açısından bir farklılık bulunmaktadır.
Ödeme ve elektronik para kuruluşlarının ödeme hizmeti ile ilgili olarak aldığı fonlar, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 60. maddesine göre mevduat veya katılım fonu veya bu Kanun kapsamında elektronik para olarak değerlendirilmez.
Ödeme kuruluşları da elektronik para kuruluşları gibi kredi verme faaliyetinde bulunamaz.
Ödeme Hizmeti Kapsamına Giren Hizmetler:
Kanun uyarınca ödeme hizmeti kapsamında değerlendirilen bazı hizmetler aşağıdaki gibidir.
- Ödeme hesabının işletilmesi için gerekli tüm işlemler,
- Düzenli ödeme emri dâhil para transferi,
- Gönderen tarafından ödeme işleminin yapılmasına ilişkin onayın bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı aracılığıyla verildiği ve ödemenin ödeme hizmeti kullanıcısı ile mal veya hizmet sağlayan arasında sadece aracı olarak faaliyet gösteren bir bilişim veya elektronik haberleşme işletmecisine yapıldığı ödeme işlemi,
- Fatura ödemelerine aracılık edilmesine yönelik hizmetler,
Ancak, aşağıda yer alan bazı işlem ve hizmetler Kanun kapsamında ödeme hizmeti olarak değerlendirilmemektedir:
- Ödeme işleminin aracı kullanılmaksızın doğrudan alıcıya nakit olarak yapılması,
- Ödeme işleminin, gönderen ya da alıcı namına mal veya hizmet pazarlığına ya da alım satımına yetkili olan ticari temsilci aracılığıyla yapılması,
- Kâr amacı gütmeyen veya yardım amacıyla yapılan faaliyetler çerçevesinde paranın nakit olarak toplanması ve teslimi suretiyle yapılan ödeme işlemleri,
- Ödeme hesabına bağlı olmaksızın nakit olarak gerçekleşen döviz alım ve satım işlemleri,
- Kıymetli evrak, yabancı banka çekleri, seyahat çekleri ve kâğıt posta havalelerinden herhangi biriyle gerçekleşen ödeme işlemleri,
- Teknik hizmet sağlayanların sunduğu, verinin işlenmesi, saklanması, güvenliğinin sağlanması, gizliliğinin korunması ve doğrulanması ile bilgi teknolojisi, iletişim ağı ve ödeme hizmetleri için kullanılan araçların tedarik ve bakımını kapsayan, teknik hizmet sağlayanların işlemin herhangi bir anında transfer edilen fonun sahibi olmadığı hizmetler,
- Sadece ödeme aracını çıkaranın iş yerinde, sınırlı bir hizmet sağlayıcı ağında ya da sınırlı bir mal veya hizmet çeşidi için ödeme aracını ihraç eden ile yapılan ticari bir anlaşma çerçevesinde gerçekleştirilen mal veya hizmet alımında kullanılabilen araçlara ilişkin işlemler,
- Bir bilişim veya elektronik haberleşme işletmecisinin ödeme hizmeti kullanıcısı ile mal veya hizmet sağlayıcısı arasında sadece aracı olarak faaliyet göstermediği durumlarda, satın alınan mal veya hizmetlerin bilişim veya elektronik haberleşme cihazına aktarıldığı ve söz konusu cihaz aracılığıyla kullanıldığı ödeme işlemleri,
- Ödeme hizmetlerinden herhangi birini sunmayan ve ödeme hesabından para çeken müşteri ile yapılmış çerçeve sözleşmenin tarafı olmayan bir hizmet sağlayıcı tarafından işletilen ve kart çıkaran bir veya daha fazla kuruluş adına çalışan ATM’ler aracılığıyla nakit çekimi hizmetleri.
Ödeme hizmetleri ile ilgili olarak yürütülen faaliyetlerin kredi verme faaliyeti kapsamına girip girmediği T.C. Merkez Bankası (“TCMB”) tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Yine TCMB, ödeme kuruluşu tarafından yapılamayacak faaliyetleri de belirlemeye yetkilidir.
Elektronik Para Kuruluşları ile Ödeme Kuruluşlarının Temel Farkı:
6493 sayılı Kanun kapsamında düzenlenmiş temelde iki farklı hizmet bulunmaktadır:
1- Elektronik para kuruluşları, alınan fon kadar elektronik para ihraç̧ etmeye yetkilidirler.
2- Ödeme Kuruluşları ise sadece ödeme hizmeti sunmakla yetkilendirilmiş̧ olup gönderen ile alıcı arasında fonun transferi işlemini sağlamaktadır.
4. ELEKTRONİK PARA KURULUŞU LİSANSI
Türkiye’de elektronik para ihracı alanında faaliyette bulunmak için öncelikle mevzuatta elektronik para şirketi kuruluşu için gerekli görülen şirket türü, pay senetlerinin türü, sermayedarların taşıması gereken nitelikler, asgari sermaye yükümlülüğü, teminat yükümlülüğü, kurumsal yönetim, teknik donanım ve kapasite, şeffaf ve açık ortaklık yapısı bakımından gerekli ön koşulların sağlanması gerekmektedir. Bu ön koşullar sağlandıktan sonra TCMB’ye faaliyet izni başvurusu yapılır. Yapılan başvuru değerlendirmeye alındıktan sonra üç aşamalı bir inceleme süreci başlamaktadır:[2]
1. Ticaret Siciline Tescil Aşaması: Faaliyet izni başvurusu yapacak anonim şirketin, sermayesinin başvuruya esas faaliyet türüne göre Kanunda belirtilen asgari sermaye tutarının tamamının nakden ödenmiş olması gerekmektedir. Ayrıca başvuruda bulunan anonim şirketler, ödeme kuruluşu veya elektronik para kuruluşu olduğunu gösterir ibareleri içeren ticaret unvanının ticaret siciline tescil edilmesinden önce Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelik Ekleri içerisinde yer alan ilgili formları ve başvuru ücreti olan 500 bin Türk Lirası ve buna ilişkin ödenmesi gereken ilgili kanuni yükümlülüklerin (Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) gibi) yatırıldığına ilişkin dekontu TCMB’ye iletmelidirler.
2. İstihbari İnceleme Aşaması: TCMB tarafından başvurunun yapıldığına ilişkin belgenin faaliyet izni başvurusu yapacak şirketlere tebliğ edilmesini takip eden 6 ay içerisinde istihbari inceleme aşamasına ilişkin TCMB’ye başvuru yapılması gerekmektedir. İstihbari inceleme aşamasının sonucu, TCMB tarafından başvuru sahibi Şirkete bildirilir.
3. Nihai Onay Aşaması: İstihbari inceleme aşamasının onayına ilişkin başvuru sahibi şirkete yazılı bildirimin yapılmasından sonra en geç 120 gün içerisinde TCMB’ye nihai onay aşaması için başvuru yapılması gerekmektedir. Nihai onay aşamasının TCMB tarafından onaylanması durumunda, faaliyet izninin Resmî Gazete’de yayımlanmasından önce TCMB tarafından yapılacak tebligata istinaden, finansal faaliyet izin belgesi harç yükümlülüğünün yerine getirildiğine dair belgenin TCMB’ye sunulması gerekecektir. Yine başvuru sahibi, lisans ücreti olan 1 milyon Türk Lirası ve buna ilişkin ödenmesi gereken ilgili kanuni yükümlülüklerin yatırıldığına ilişkin dekontu TCMB’ye iletmelidir. Söz konusu ödemeye ilişkin dekontun faaliyet izni verilen kuruluşun faaliyete başladığına dair bildirim yazısının ekinde sunulması gerekmektedir.
Bu üç aşama sonrasında söz konusu elektronik para şirketi başvurusunun olumlu olduğuna karar verilir ise ilgili başvuru sahibine elektronik para kuruluşu olarak faaliyette bulunmak üzere izin verilmektedir.
5. MOBİL (DİJİTAL) CÜZDAN UYGULAMALARI
Mobil cüzdan, kullanıcıların tanımladığı ödeme hesabına veya ödeme aracına ilişkin bilgilerin saklandığı, bir elektronik cihaz, çevrim içi hizmet veya uygulama olarak sunulan ve kullanıcıya ödeme işlemi gerçekleştirme imkânı sağlayan ödeme aracını ifade etmektedir.
Ödemenin mobil cüzdanlar vasıtasıyla yapılması bir ödeme hizmeti olarak kabul edilmektedir. Ancak, “Sadece ödeme aracını çıkaranın iş yerinde, sınırlı bir hizmet sağlayıcı ağında ya da sınırlı bir mal veya hizmet çeşidi için ödeme aracını ihraç eden ile yapılan ticari bir anlaşma çerçevesinde gerçekleştirilen mal veya hizmet alımında kullanılabilen araçlara ilişkin işlemler” 6493 sayılı Kanun kapsamında ödeme hizmeti olarak sayılmadığından, bu kapsamdaki mobil cüzdan hizmetleri için lisans alma gereği bulunmamaktadır. Böylelikle kapalı devre alışverişe imkân tanıyan, müşterilerin birbirine para veya puan transfer edemediği, müşterilerin yalnızca harcama amaçlı para yükleyebildiği yemek kartı, mil programları gibi hizmetler mobil aracılığıyla verilirse kanunen bir ödeme hizmeti olarak kabul edilmemektedir.
Dijital cüzdan ödeme hizmeti sağlarken, dijital cüzdan sağlayıcı şirketin aracı olarak kullanılması için elektronik para kuruluşu lisansının da mevcut olması gerekmektedir. Örneğin bir dijital cüzdan aracılığıyla alışveriş yapılıyor ve ödeme, cüzdanı işleten firma aracılığıyla mal/hizmet alınan firmaya aktarılıyorsa, bir elektronik para hizmetinin varlığı kabul edilmektedir.
Ancak, elektronik para ihraç eden kuruluşun sadece kendi mağaza ağında ve sadece belli bir mal veya hizmet grubunun satın alınmasında veya yapılan bir anlaşma sonucunda sadece belli bir hizmet ağında kullanılabilen ön ödemeli araçlar, Kanun kapsamında bir elektronik para hizmeti olarak değerlendirilmemiştir (md. 18/5). Mağaza çekleri, seyahat veya yemek kartları gibi elektronik parayı ihraç eden işletme veya belirli ürün/hizmet ile sınırlandırılmış elektronik paralar Kanun hükümlerine tâbi olmayacak ve ihraççı kuruluşlarının izin almasına ihtiyaç olmayacaktır.[3]
Bu hususlara ek olarak, dijital cüzdanların sakladıkları verilerin kişisel veri içermesi sebebiyle kişisel verilere ilişkin hukuki düzenlemeler de gündeme gelmektedir. Dijital cüzdan sağlayıcıları kullanıcılarının; kimlik bilgileri, adresleri, banka hesap bilgileri, finansal birikimleri, ticari işlemleri ve tüketici alışkanlıkları gibi kişisel verileri işlemektedirler. Bu nedenle dijital cüzdan sağlayıcılar, kişisel verilerin korunması mevzuatı kapsamında veri sorumlusu kapsamında değerlendirilmelidir.
6. ÖDEME VE ELEKTRONİK PARA KURULUŞLARI KAPSAMINDA KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI
6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kapsamında:
Ödeme ve elektronik para kuruluşları süreç bazlı değerlendirildiklerinde ağırlıklı olarak veri sorumlusu sıfatını taşımaktadırlar. Kişisel Verileri Koruma Kurumu’nun yayınladığı Veri Sorumlusu ve Veri İşleyen Rehberi’ne göre, internet üzerinden satış gerçekleştiren bir kişinin bir ödeme hizmeti şirketi ile anlaşması sonucu müşterilerinin verilerinin işlenmesi durumunda; ödeme hizmeti şirketi, bu verilerin işlenmesi bakımından veri işleyen değil, veri sorumlusu statüsündedir.
Bu anlamda, elektronik para kuruluşları ve ödeme kuruluşları veri sorumlusunun tabi olduğu tüm yükümlülüklere tabidirler:
- Aydınlatma yükümlülüğü
- Kişisel verilerin hukuka uygun işlenmesi, saklanması ve erişimi konularında yeterli teknik ve idari önlemleri alma yükümlülüğü
- Kanun hükümlerinin uygulanmasını sağlamak amacıyla gerekli denetimleri yapma yükümlülüğü
- İşlenen kişisel verilerin hukuka aykırı olarak başkaları tarafından elde edilmesi halinde ilgili kişiye ve Kurula bildirim yükümlülüğü
- Veri Sorumluları Siciline kayıt olma zorunluluğu
- Verilerin silinmesi, yok edilmesi veya anonim hale getirilmesi yükümlülüğü
Ödeme ve elektronik para kuruluşlarının kişisel verilerin işlenmesini gerektiren sebep veya sebepler ortadan kalktığında ilgili kişisel verilerin silinmesi, yok edilmesi veya anonim hale getirilmesi yükümlülüğü doğacaktır. Ancak ödeme ve elektronik para kuruluşları anonim şirket şeklinde kurulduklarından, bu yükümlülüğün kime ait olduğu konusu tartışmalıdır.
Kişisel verilerin silinmemesinin yaptırımı, TCK m.135-140.maddelerinde düzenlenmiştir. Bu hükümlere göre kanunların belirlediği sürelerin geçmiş olmasına karşın kişisel verilerin silinmesi görevlerini yerine getirmeyen sorumlulara 1 yıldan 2 yıla kadar hapis cezası verilir. Verileri silme yükümlüsü, KVKK m.7’ye göre veri sorumlusudur. Bu durumda anonim şirket şeklinde örgütlenmiş ödeme ve elektronik para kuruluşlarının imza yetkilisi, veri sorumlusu olarak değerlendirilecektir. TTK hükümleri gereğince iç yönerge ile imza yetkisi devredilmiş ise, yükümlülük imza yetkisinin devredildiği kişi veya kişilere ait olacaktır.
Ödeme ve elektronik para kuruluşlarını ilgilendiren bir diğer husus ise aydınlatma yükümlülüğüdür. Ödeme ve elektronik para kuruluşları ele alındığında, bu kuruluşların hizmetlerini gerçekleştirmeleri için farklı aşamaların yer aldığı görülmektedir. Örneğin bir para transferi işleminin gerçekleştirilmesi için öncelikle bir üyelik ve kayıt aşamasının tamamlanması gerekmektedir. Bu tür farklı süreçlerin bulunması sebebiyle Kurul, aydınlatmanın süreç bazlı ve katmanlı olarak yapılmasını önermektedir. Ayrıca, aynı amaca yönelik birden fazla aydınlatma metni bulunuyorsa, bu metinler güncellenirken hepsinin aynı anda güncellenmesi gerektiği unutulmamalıdır.
5411 Sayılı Bankacılık Kanunu Kapsamında:
Bankacılık Kanunu’nun “Sırların Saklanması” başlıklı 73. maddesine göre, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (“BDDK”) başkan ve üyeleri ile personeli, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu başkan ve üyeleri ile personeli görevleri sırasında öğrendikleri bankalara ve bunların bağlı ortaklık, iştirak, birlikte kontrol edilen ortaklıkları ve müşterilerine ait sırları bu Kanuna ve özel kanunlarına göre yetkili olanlardan başkasına açıklayamaz ve kendilerinin veya başkalarının yararlarına kullanamazlar. Kurumun dışarıdan destek hizmeti aldığı kişi ve kuruluşlar ile bunların çalışanları da bu hükme tâbidir. Bu yükümlülük görevden ayrıldıktan sonra da devam eder.
Sıfat ve görevleri dolayısıyla bankalara veya müşterilerine ait sırları öğrenenler, söz konusu sırları bu konuda kanunen açıkça yetkili kılınan mercilerden başkasına açıklayamazlar. Bu yükümlülük görevden ayrıldıktan sonra da devam eder.
Bankacılık faaliyetlerine özgü olarak bankalarla müşteri ilişkisi kurulduktan sonra oluşan gerçek ve tüzel kişilere ait veriler, müşteri sırrı olarak kabul edilmektedir. Müşteri sırrı niteliğindeki bilgiler, bu maddede belirtilen sır saklama yükümlülüğünden istisna tutulan hâller haricinde, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca müşterinin açık rızası alınsa dahi, müşteriden gelen bir talep ya da talimat olmaksızın yurt içindeki ve yurt dışındaki üçüncü kişilerle paylaşılamaz ve bunlara aktarılamaz.
Ancak BDDK, Ekonomik güvenliğe ilişkin yapacağı değerlendirme neticesinde, müşteri sırrı ya da banka sırrı niteliğinde olan her türlü verinin, yurt dışındaki üçüncü kişilerle paylaşılmasını ya da bunlara aktarılmasını yasaklamaya, ayrıca bankaların faaliyetlerini yürütmede kullandıkları bilgi sistemleri ve bunların yedeklerinin yurt içinde bulundurulması hususunda karar almaya yetkilidir. Müşteri sırrı ve banka sırrı niteliğindeki bilgiler, sadece belirtilen amaçlarla sınırlı olmak ve ölçülülük ilkesine uygun olarak bu amaçların gerektirdiği kadar veriyi içermek kaydıyla paylaşılabilir.
6493 Sayılı Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun Kapsamında:
Belge ve Kayıtların Saklanması ile Kişisel Bilgilerin Korunması, Değişikliklerin Bildirilmesi başlıklı 23. maddeye göre, ödeme kuruluşu ve elektronik para kuruluşu 6493 sayılı Kanunda yer alan hususlar ile ilgili belgeleri ve kayıtları en az on yıl süreyle güvenli ve istenildiği an erişime imkân sağlayacak şekilde yurt içinde saklar.
Ödeme usulsüzlüklerini önlemek, araştırmak ve ortaya çıkarmak için gerekli durumlarda, ödeme hizmeti sağlayıcısı, kişisel bilgileri kişisel verilerin korunmasına ilişkin gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.
TCMB tarafından istenen bilgi ve belgelerin geçerliliğini etkileyecek herhangi bir değişikliğin olması durumunda ödeme kuruluşu ve elektronik para kuruluşu TCMB’yi bu konuda derhâl bilgilendirir.
SONUÇ
Bilgi notu kapsamında, elektronik paranın tanımına, uygulamalarına, elektronik para ve ödeme kuruluşlarına, lisanslarına, farklılıklarına, örnek kuruluşlara ve son olarak ilgili kanunlar ile bu kanunlardaki kişisel veri düzenlemelerine değinilmiştir.
Gerek elektronik para gerekse de ödeme kuruluşu olarak faaliyet gösteren veya göstermek isteyen kuruluşların, tabi olduğu mevzuat oldukça kapsamlıdır. Paranın dijital ortama aktarılmasının avantajları toplum tarafından benimsendikçe elektronik para kullanımı yaygınlaşacak ve ödeme hizmetleri çeşitlenecektir. Bu sebeple hâlihazırda oldukça detaylı olan bu mevzuata ilerleyen dönemlerde yeni hukuki düzenlemelerin de eklenmesi beklenmektedir.
Zira finansal alanda faaliyet gösteren ve faaliyetleri kapsamında birçok kişisel veri işleyen bu şirketler, devletin sıkı denetimi altındadır. Bu sebeple bu şirketlerin hukuki açıdan sıklıkla mevcut mevzuat ile uyumluluk süreçlerini gözden geçirmeleri, personel eğitimlerinin ve farkındalığın en üst seviye de tutulmasına özen göstermeleri, bu alandaki hukuki danışmanlıklara oldukça önem vermeleri gerekmektedir.
[1] Ödeme Kuruluşları-Elektronik Para Kuruluşları Sektör Araştırma Raporu, T.C. Maliye Bakanlığı, Ankara, 2020.
[2] Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşu Faaliyet İzni Başvuru Aşamaları, T.C. Merkez Bankası, 2021.
[3] Güven, Irmak,“6493 Sayılı Kanunda Elektronik Para ve Elektronik Para Kuruluşlarının Tâbi Olduğu Hukuki Çerçeve”, 2019.
Av. Didem Kalaycıoğlu Birol
Stj. Av. İrem Naz Yıldız
